Na terenie Pomorza Zachodniego odkryto ponad 42 000 stanowisk archeologicznych

Na początek: Co to jest stanowisko archeologiczne?

Stanowisko archeologiczne to miejsce, gdzie zachowały się ślady obecności człowieka z przeszłości. Może to być zarówno pozostałość po krótkim wydarzeniu z przeszłości, jak i długotrwałym procesie, w który zaangażowanych było wiele pokoleń. Stanowiskiem archeologicznym może być najdawniejszy ślad obecności człowieka, ale też pozostałości po niedawnych wydarzeniach. Nie łatwo jest wskazać granicę czasową, która pozwalałaby ustalić, czy dany relikt jest już stanowiskiem archeologicznym, czy też nie. Wiele w tym przypadku zależy od naszej wiedzy i zainteresowań, które też zmieniają się z biegiem czasu.

Wróćmy jednak do liczby odkrytych stanowisk, 42 tysiące, czy to dużo?

Na terenie Polski odkryto do tej pory ponad 450 000 stanowisk, a nasze województwo pod tym względem znajduje się na 3 pozycji (wg. Narodowego Instytutu Dziedzictwa - zabytek.pl).

Czy to znaczy, że na terenie Pomorza w przeszłości było więcej ludzi lub chętniej się oni tu osiedlali?

Niestety, nie możemy zrobić takiego prostego przełożenia. Wynika to między innymi, z takich czynników jak:

Nie po wszystkich wydarzeniach w przeszłości pozostał jakiś ślad materialny, a do tego część zabytków uległa naturalnemu rozkładowi, a część została bezpowrotnie zniszczona przez następne pokolenia;
Nie we wszystkie miejsca na mapie Polski udało się dotrzeć archeologom. Szacuje się, że 87% powierzchni naszego kraju objęte zostało do tej pory badaniami powierzchniowymi. Do tego dochodzą jeszcze lasy czy bagna, na terenie których znacznie trudniej jest prowadzić badania;
Nie wszystkie odkrycia są zgłaszane, część zabytków jest niszczonych przez niewiedzę lub nawet celowo.

Jak zatem widać, wspomniana liczba stanowisk w naszym województwie pokazuje raczej stan badań, niż faktyczne zagęszczenie osadnictwa w przeszłości. Choć można przyznać, że jak na 5 miejsce pod względem powierzchni to ta 3 pozycja województwa zachodniopomorskiego jest niczego sobie 🙂.

No dobrze, a skąd wiemy, że w danym miejscu znajduje się stanowisko archeologiczne i skąd wzięła się ich tak duża liczba?

Głównie dzięki unikatowemu w skali światowej programowi “Archeologicznego Zdjęcia Polski”. Projekt ten, rozpoczęty w 1978 roku, polegał na przeczesywaniu powierzchni kraju, czyli prowadzeniu badań powierzchniowych, w trakcie których grupa archeologów przemierzała zaorane pola, łąki, lasy w poszukiwaniu wszelkich śladów aktywności człowieka. Metoda ta była wsparta analizą danych archiwalnych oraz wywiadami prowadzonymi z mieszkańcami okolicznych terenów.
Tak zebrane dane nanoszono jako punkty lub obszary na mapę, a także na specjalne karty, w których opisywano charakter znaleziska, chronologię czy zagrożenia dla zabytku.

Chociaż oficjalnie projekt już się skończył, to w dalszym ciągu odkrywane są nowe stanowiska archeologiczne i powstają nowe karty zabytków archeologicznych.

Karta stanowiska archeologicznego Mierzyn 17

Mapa z zaznaczonymi stanowiskami archeologicznymi

Mapa okolic Szczecina (Dołuje, Mierzyn, Stobno) z zaznaczonymi stanowiskami archeologicznymi

Jeżeli interesuje Cię czy w Twojej okolicy znajduje się jakieś stanowisko archeologiczne, możesz to sprawdzić na mapie znajdującej się na stronie zabytek.pl

Na terenie Pomorza Zachodniego odkryto ponad 42 000 stanowisk archeologicznych.

Na początek: Co to jest stanowisko archeologiczne?

Wróćmy jednak do liczby odkrytych stanowisk, 42 tysiące, czy to dużo?

Czy to znaczy, że na terenie Pomorza w przeszłości było więcej ludzi lub chętniej się oni tu osiedlali?

No dobrze, a skąd wiemy, że w danym miejscu znajduje się stanowisko archeologiczne i skąd wzięła się ich tak duża liczba?